GLAS IN LOOD RAMEN GEMEENTEHUIS KATWIJK

Het gemeentehuis in Katwijk is in de jaren 1930/32 gebouwd na een prijsvraag uitgeschreven door de gemeenteraad. Uit 121 ontwerpen koos de jury voor architectenbureau  Hooykaas & Lockhorst uit Rotterdam. Aannemersbedrijf  Gebr. Ouwehand uit Katwijk aan Zee kreeg na de aanbesteding in 1931 de opdracht en ging voortvarend aan de slag. Het architectenbureau had contact met de kunstenaar Paul Blom uit Rotterdam en deze veelzijdige kunstenaar verdiepte zich in de geschiedenis van Katwijk.

Paul Blom ontwierp volgens bestek voor een stelpost van f.1500,00 alle ramen.

Voor de drie trapramen ontwierp hij afbeeldingen van Prinses Juliana, het wapen van Katwijk met een bomschuit en een raam met daarop de Vrouwe van Wassenaar.

Het rechterraam is de afbeelding van H.K.H. Prinses Juliana , eenvoudig gekleed, met studieboeken onder de arm, herinnerend aan haar verblijf in Katwijk omstreeks 1930 tijdens haar studie, waaraan “de bewoners van beide dorpen met eerbiedigen trots nog gaarne terugdenken”. Links van haar het gekroonde familiewapen met op de achtergrond oranjeappeltjes en tulpen.

Het linkerraam met daarop de Vrouwe van Wassenaar, Gravin de Ligne, die omstreeka 1626 als “Dorpsvrouwe van Katwijk” haar invloed deed gelden tot bloei van het dorp Katwijk.  Naast haar het wapen van de familie en links van haar is een afbeelding  gebrandschilderd van huize ’t Sant waarvan de ruïne tijdens haar leven lag tussen Katwijk en Rijnsburg.  Ook zien we in de achtergrond soldaten afgebeeld als tijdsbeeld van de 80 jarige oorlog.

het middenraam is het wapen van Katwijk afgebeeld geflankeerd door een visserman en een tuinier. Boven het wapen een bomschuit in vol ornaat.

Het is niet helemaal duidelijk of alle glas in lood ramen geschonken zijn door Prinses Juliana of alleen  dat ene raam waar zij op staat. Wel duidelijk is dat zij uitgenodigd is voor de onthulling  tijdens de opening op 21 september 1932. Haar kamerheer is voordien uitgenodigd om de ramen te komen bezichtigen en toen  is ook het protocol besproken voor de opening door H.K.H. Prinses Juliana.

Vorm en kleur van deze ramen getuigen van een bijzondere begaafdheid van de kunstenaar Paul Blom. De ramen werden vervaardigd in glasatelier  “de Lint “ te Delft.

 De architecten hebben zich regelmatig vergewist van de voortgang en de kwaliteit van de ramen en berichten de burgemeester dat zij de “ramen in oogenschouw hadden genomen en tevreden zijn over het resultaat”.

 Zij stellen voor dat de ramen na plaatsing tijdelijk worden afgeschermd met een gordijn  en deze pas bij de opening te onthullen.

In de afrekening van de architect wordt melding gemaakt dat de kosten van alle glas in lood ramen        f. 2101,08 bedroeg en dus  f. 601,08 hoger was dan de stelpost in het bestek.

In de gebrandschilderde glas-in-lood ramen in de raadszaal van het gemeentehuis zijn de zeven deugden afgebeeld. De toenmalige burgemeester  dr. H.J. Schokking ontwierp de Latijnse opschriften Aestetica (schoonheid), Sapientia (wijsheid), Justitia (gerechtigheid), Intrepiditas (onverschrokkenheid), Prudentia (voorzichtigheid), Caritas ( liefdadigheid), en Magnanimitas ( grootmoedigheid ).

De Kunstenaar Paul Blom ontwierp hier ook de afbeeldingen bij. Duidelijk is hier inspiratie op de kubistische stijl te zien.

In het raam van de schoonheid (aestetica) beeldde hij ook het gemeentehuis zelf af bij een figuur die misschien een ontwerper voorstelt.  Of hij dit zelf een “schoon” ontwerp vond of dat was ingegeven door de architecten Hooykaas en Lockhorst is niet bekend.

Bij het raam van de wijsheid ( sapientia ) zien we koning Salomo met een zwaard en twee baby’s.

 Een figuur die worstelt met een slang beeld de onverschokkenheid uit in het raam Intrepiditas.

Bij het raam van de voorzichtigheid ( prudentia) is een figuur met een brandende kaars afgebeeld en onder in het raam de bliksem boven een gebouw.

In het raam van de gerechtigheid ( justitia ) zien we de geblindoekte vrouwe justitia met weegschaal en zwaard.

En vrouw die beschermend haar armen om kinderen slaat geeft liefdadigheid ( caritas) weer en in het raam is ook een pelikaan afgebeeld die zijn jongen voed met eigen bloed.

 In het raam van de grootmoedigheid (magnanimitas) weer de weegschaal en een figuur met schapen en vogels.

De glas-in-lood ramen in de trouwzaal geven de drie deugden van het huwelijk weer : arbeid, vertrouwen en toewijding.

Ook in de toegangsdeuren en de bovenlichten van de trouwzaal zijn glas-in-lood ramen ontworpen door Paul Blom in dezelfde stijl als in de raadszaal.

In 1988 zijn er ramen uit de trouwzaal gerestaureerd door atelier De l’Art  uit Leiden vanwege schade door ingooien. De restaurateur de Hr. Dullaart die nu zijn bedrijf in Oegstgeest aan de dorpsstraat heeft.

In 2020 zijn de ramen boven de ingang gerestaureerd door glazeniersbedrijf Jilleba uit Leiden. 

Paul Blom ontwierp ook ramen voor de toenmalige Apostolische kerk in Alkmaar die in 1987 door de Oud-katholieke parochie is aangekocht  en zijn gerestaureerd

De Leids-Joodse gemeenschap schonk in 2001 een glas-in-lood raam uit haar synagoge aan het gemeentehuis van Katwijk uit erkentelijkheid voor de goede samenwerking. Dit raam dat de Davidsster voorstelt  is te zien in de grote ontvangsthal van het gemeentehuis.